Co znaczy być mężczyzną we współczesnym świecie? Obraz męskości w filmie „Materialiści”

„Materialiści” (2025), wyreżyserowany przez Celine Song, to film, który w subtelny, ale głęboki sposób analizuje współczesne postrzeganie męskości i relacji międzyludzkich w kontekście kapitalistycznej kultury randkowej. Po sukcesie „Past Lives” (2023), nominowanego do Oscara, Song powraca z historią Lucy (Dakota Johnson), nowojorskiej swatki, która zmaga się z wyborem między bogatym Harrym (Pedro Pascal) a swoim byłym chłopakiem, Johnem (Chris Evans). Film, choć pozornie wpisuje się w gatunek komedii romantycznej, wykracza poza jego ramy, oferując wnikliwą krytykę komercjalizacji związków i tradycyjnych oczekiwań wobec mężczyzn. Niniejsza analiza skupia się na różnych modelach męskości przedstawionych w filmie, decyzji Lucy oraz jej implikacjach, a także na szerszym komentarzu społecznym, który film wnosi do dyskusji o współczesnej miłości i męskości.

Film rozpoczyna się sceną prehistoryczną, w której mężczyzna tworzy pierścionek z kwiatów dla swojej partnerki, ustanawiając motyw czystej, niematerialistycznej miłości. W czasach współczesnych Lucy Mason, była aktorka, która stała się odnoszącą sukcesy swatką w firmie Adore, celebruje dziewiąte małżeństwo swojego klienta. Na weselu poznaje Harry’ego, bogatego inwestora i brata pana młodego, oraz spotyka ponownie Johna, swojego byłego chłopaka, który pracuje jako kelner. Lucy, która deklaruje, że pozostanie singielką lub poślubi bogatego mężczyznę, początkowo jest zafascynowana Harrym, ale jej uczucia do Johna komplikują sytuację. W międzyczasie wątek poboczny z klientką Sophie (Zoe Winters), która pada ofiarą napaści ze strony innego klienta, Marka, ujawnia mroczne strony materialistycznego podejścia do randkowania. Ostatecznie Lucy wybiera Johna, odrzucając materialistyczne wartości na rzecz autentycznej więzi emocjonalnej.

Modele męskości w „Materialistach”

Harry: Materialistyczny ideał

Harry, grany przez Pedro Pascala, jest uosobieniem męskości definiowanej przez sukces finansowy i fizyczną atrakcyjność. Jako inwestor private equity, mieszka w luksusowym apartamencie wartym 12 milionów dolarów i uosabia ideał „jednorożca” – mężczyzny, który jest przystojny, bogaty i uprzejmy. W jednej ze scen, podczas wesela, Lucy i Harry tańczą powoli, a ona mówi: Ty urodziłeś się bogaty, wychowałeś się bogaty i pozostałeś bogaty, co podkreśla jego status jako idealnego kandydata w jej początkowo materialistycznym światopoglądzie. Jednak kluczowy moment następuje, gdy Lucy dowiaduje się o jego operacji wydłużenia wzrostu, co kosztowało go setki tysięcy dolarów. Ta rewelacja, choć przedstawiona z humorem, ujawnia jego niepewność i zależność od zewnętrznych atrybutów, co podważa jego pozorną perfekcję. Harry reprezentuje model męskości, który jest ceniony w kapitalistycznym społeczeństwie, ale film sugeruje, że jest on powierzchowny i nie prowadzi do prawdziwego szczęścia.

John: Autentyczny mężczyzna

John, grany przez Chrisa Evansa, jest przeciwieństwem Harry’ego. Jako walczący aktor, który utrzymuje się z pracy kelnera i mieszka z dwoma współlokatorami, uosabia męskość opartą na emocjonalnej autentyczności i wytrwałości. Jego relacja z Lucy jest naznaczona wspólną historią i głębokim zrozumieniem. W retrospekcji widzimy ich kłótnię o finanse, która doprowadziła do rozpadu ich związku, gdy oboje przyznają, że byli zmęczeni walką o pieniądze. Jednak w scenie podróży samochodem Lucy i John rozmawiają o swoich żalach i marzeniach, co pozwala im odbudować więź. Kluczowa scena ma miejsce pod koniec filmu, gdy John proponuje Lucy małżeństwo, tworząc pierścionek z kwiatów i pytając: Jak chciałabyś podjąć bardzo złą decyzję finansową? Ta scena, nawiązująca do prehistorycznego początku filmu, podkreśla, że prawdziwa miłość nie wymaga materialnych dóbr. John reprezentuje model męskości, który ceni emocjonalną głębię nad status społeczny, co jest szczególnie istotne w kontekście zmieniających się oczekiwań wobec mężczyzn.

Mark: Toksyczna męskość

Mark, klient firmy Adore, reprezentuje mroczny aspekt męskości. Początkowo postrzegany jako obiecujący kandydat, okazuje się agresywny, gdy napada na Sophie, jedną z klientek Lucy. Jego zachowanie odzwierciedla toksyczną męskość, która ukrywa się za fasadą atrakcyjności i sukcesu. W jednej ze scen klient wyraża pogardę, mówiąc: Ona ma 40 lat i jest gruba, nigdy nie przesunąłbym na nią w prawo, co ujawnia powierzchowne i dehumanizujące podejście do randkowania. Napaść Marka na Sophie zmusza Lucy do konfrontacji z konsekwencjami jej pracy, która często promuje powierzchowne kryteria. Pomagając Sophie w uzyskaniu zakazu zbliżania się, Lucy pokazuje swoją empatię i odrzuca wartości, które wcześniej wyznawała. Postać Marka służy jako przestroga przed niebezpieczeństwami priorytetyzowania materialnych atrybutów nad charakterem.

Lucy i jej wybór

Lucy rozpoczyna film jako cyniczna swatka, która postrzega randkowanie jako rynek, gdzie ludzie są oceniani na podstawie cech takich jak wzrost, dochód czy wygląd. Jej podejście odzwierciedla współczesną kulturę randkową, w której aplikacje randkowe i media społecznościowe promują aspiracyjny styl życia. Mówi do jednej z klientek: Patricia, wiem, że każdy rok bez męża zwiększa twoje oczekiwania wobec niego wykładniczo, co pokazuje jej świadomość nierealistycznych standardów. Jednak jej doświadczenia z Harrym i Johnem prowadzą do zmiany perspektywy.

Z Harrym Lucy początkowo czuje się przyciągana do jego bogactwa i uroku, ale scena, w której dowiaduje się o jego operacji wzrostu, ujawnia jego brak autentyczności. W przeciwieństwie do tego, John oferuje jej prawdziwą więź emocjonalną. W scenie podróży samochodem rozmawiają o swoich uczuciach, a John mówi: Kiedy patrzę na twoją twarz, widzę zmarszczki i dzieci, które wyglądają jak ty, co wyraża jego wizję wspólnej przyszłości opartej na miłości, a nie na materialnych dobrach. Ostatecznie Lucy wybiera Johna, co jest symbolizowane przez jego propozycję z pierścionkiem z kwiatów i ich ślub w urzędzie.

Z materialistycznego punktu widzenia decyzja Lucy może wydawać się nielogiczna, ponieważ odrzuca stabilność finansową, którą oferuje Harry. Jednak z perspektywy emocjonalnej jest to wybór spójny z jej rozwojem, który prowadzi ją do odrzucenia powierzchownych wartości na rzecz autentyczności. Jak mówi w filmie: Nie jestem towarem, jestem osobą, co podkreśla jej odrzucenie komodyfikacji w miłości. Jej decyzja budzi kontrowersje wśród widzów – niektórzy postrzegają ją jako odrzucenie kapitalistycznych wartości, inni jako romantyzację tradycyjnych ról płciowych, gdzie kobieta wybiera „biednego, ale uczciwego” mężczyznę.

Komentarz społeczny

„Materialiści” oferują wnikliwy komentarz na temat współczesnej kultury randkowej, w której ludzie są redukowani do swoich atrybutów i „wartości rynkowej”. Branża kojarzenia par, reprezentowana przez firmę Adore, celebruje małżeństwa jak fuzje korporacyjne, co jest widoczne w scenie, gdzie współpracownicy Lucy piją szampana, świętując kolejny sukces. Klienci, tacy jak Sophie, mają nierealistyczne oczekiwania, żądając partnerów o określonych cechach, takich jak wzrost, BMI czy rasa, co odzwierciedla szersze trendy w aplikacjach randkowych.

Film krytykuje tę komercjalizację, sugerując, że prawdziwe związki wymagają emocjonalnej głębi i autentyczności. Raport Equimundo „State of American Men 2025” wskazuje, że 86% mężczyzn i 77% kobiet uważa „bycie dostarczycielem” za kluczową cechę męskości, co znajduje odzwierciedlenie w postaci Harry’ego. Jednak wybór Johna przez Lucy sugeruje, że współczesna męskość może i powinna ewoluować w kierunku większej ekspresji emocjonalnej i równości w relacjach.

Wątek Sophie i Marka dodatkowo podkreśla niebezpieczeństwa powierzchownych kryteriów. Napaść Marka na Sophie ujawnia, że mężczyźni, którzy spełniają materialne standardy, mogą ukrywać toksyczne cechy. Lucy, pomagając Sophie, pokazuje swoją empatię i odrzuca wartości, które wcześniej promowała w swojej pracy. Film kończy się optymistycznym przesłaniem, że miłość jest łatwa, ale randkowanie to ryzyko, jak mówi jeden z bohaterów: Randkowanie wymaga wiele wysiłku, prób i błędów, ryzyka i bólu, ale miłość jest łatwa. I ty jesteś jedynym powodem, dla którego wiem, że jestem zdolny do miłości.

Zakończenie

„Materialiści” przedstawiają złożony obraz męskości we współczesnym świecie, kontrastując materialistyczny ideał Harry’ego, autentyczność Johna i toksyczność Marka. Poprzez podróż Lucy film sugeruje, że prawdziwa męskość nie jest definiowana przez bogactwo czy status, ale przez zdolność do budowania autentycznych, emocjonalnych relacji. Decyzja Lucy o wyborze Johna, choć może wydawać się nielogiczna z materialistycznego punktu widzenia, jest spójna z jej ewolucją i odrzuceniem komercjalizacji miłości.

Film wnosi istotny wkład do dyskusji o współczesnej męskości, kwestionując tradycyjne role płciowe i promując bardziej egalitarne podejście do związków. W świecie, gdzie media społecznościowe i aplikacje randkowe wzmacniają powierzchowne standardy, „Materialiści” przypominają, że prawdziwa miłość opiera się na "intangibles" – wartościach, które nie ulegają degradacji, ale z czasem się poprawiają.